Dünyayı Gülmek Kurtarabilir

Yeni ‘Dam Notları’ için eski dosyaları karıştırırken tiyatro ve sinema sanatçısı, düşünür, yazar Peter Ustinov’un bir gazetede yer alan “dünyayı gülmek kurtarabilir” sözü üzerine tuttuğum notlar ve ayırdığım gazete kesikleri ilgimi çekti.

‘İşte’ dedim, yeni ‘Dam Notları’ ve o notlardan (1993) ve her biri bir gülmece konusu olabilecek gazete haberlerinden bir bölük:

***

Geçenlerde bir gazetede okudum. Peter Ustinov, İstanbul’da bir söyleşide “Dünyayı gülmek kurtarabilir” demiş. Bana göre yüzyılımızın en mega sözlerinden biridir bu. Geçtiğimiz on yılın, gazetelerde yer alan çevre haberlerine bir göz gezdirmek bile bu sözün ne kadar mega bir söz olduğunu anlamaya yeter de artar bile. Ben bu gazete haberlerini kesip saklama işine “sevdi, vermediler, vurdu” veya “762 yerinden bıçakladı, hâkim niye 762 diye sorunca, çok seviyordum” dedi gibi cinsel münasebetsizliklerin yol açtığı ‘aşk’ cinayetleri haberini kesmekle başladım. Sonra çevre felaketleri ile ilgili haberlere dadandım.

İşte birkaç örnek…

1978’den bir gazete kesiği:

Denizler sürekli kirletiliyor… Orman yağması devam ediyor. Tropik ormanlar keresteleştiriliyor. Karaların üçte biri çölleşmekte. Sahra Çölü yılda 20 metre hızla Akdeniz’e ilerliyor.

6 yıl sonra, 1993…

Doğa ve Çevre Koruma Birliği’ne göre, tropik ormanların keresteleştirilmesi süregidiyor. Birliğin uzmanları bir yıl önce Rio’da, Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda alınan kararların da bir sonuç vermediğini söylüyorlar.

Yıl 1989. Bir söyleşi; bir uzmanla:

-Ara sıra şöyle büyük sarsıcı bir kitap daha yazmayı canınız çekiyor mu?

-Yıllardır süren dervişliğim, abdallığım, bana dünyayı değiştirmeyeceğimi öğretti. Ayrıca insanoğlu sanki kendisini yok etmeye karar vermiş. Kendisini pencereden atmışa dur demenin ne anlamı var?