6.1.7. Küreselleşen İstanbul ve Haydarpaşa
“Dünya mirası İstanbul’un doğal, tarihi ve kültürel zenginliğine sahip çıkarak bu değerlerin kısa süreli ekonomik çıkarlar uğruna talan edilmesine ve küresel güç merkezlerinin ülkemizi Haydarpaşa üzerinden işgaline izin vermeyeceğiz” ilkesi ile yola çıkan “Toplum, Kent ve Çevre için Haydarpaşa Dayanışması” adına yürütülen çalışmaların önemli bir aşaması daha geride bırakıldı.
5-10 milyar dolarlık bir nakit akışı için; dünyanın en özel siluetine, her türlü yasa ve yönetmelik, bilimsel ve etik kurallar hiçe sayılarak 7 adet gökdelen diken ve İstanbul’un ve Anadolu’nun demiryolu ve deniz ulaşımı bağlantısını, daha da önemlisi anılarını ve tarihi-kültürel simgelerini yok eden bu özelleştirme projesinin, İstanbul’un doğal tarihi ve kültürel zenginliğine sahip çıkanların dayanışması ile engellenebileceğinin bilincinde olan TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi tarafından 13 Mayıs 2005 Cuma günü saat 14.00’te Yıldız Sarayı Dış Karakol binasında bir basın toplantısı düzenlenmiş ve gerçek proje kamuoyuna tanıtılmıştı.
Bu süreçte konu ile ilgili meslek odaları, sendikalar olmak üzere duyarlı tüm kişi ve kuruluşların ortak kararlığı ile kurulan “Toplum, Kent ve Çevre için Haydarpaşa Dayanışması” çeşitli toplantılar ve imza kampanyaları ile çalışmalarını devam ettirmiş ve kamuoyunda “Manhattan Projesi” adı altında anılan bu küresel yağma projesinin mekânsal, kültürel, ekonomik ve hukuksal açıdan, bilimsel ve teknik yaklaşımlar ile mercek altına alınmasını amaçlayan bir panel-forumun düzenlenmesini kararlaştırmıştı.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası İstanbul 1 No’lu Şubesi tarafından düzenlenerek 26 Kasım 2005 Cumartesi günü Altunizade Petrol-İş Genel Merkez Binası’nda “Küreselleşen İstanbul ve Haydarpaşa” başlığı altında gerçekleştirilen panel-forum bilimsel bir konferansı aratmayan yoğun ve nitelikli içeriği, gerekse katılımcıların katkı ve ilgileri açısından gelecekteki kentsel mücadele ve dayanışmamız için umut ışığı veren etkinlikler arasında yerini aldı.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Muhcu ve Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk’ün açış konuşmaları ile saat 11.00 de başlayan toplantı, Haydarpaşa projesini çeşitli açılardan irdeleyen üç oturum sonunda, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ÇED Danışma Kurulu Başkanı Erdal Aktulga’nın yönettiği forum ve ardından düzenlenen kokteyl ile saat 20.30’da tamamlandı.
Meslektaşımız Arif Atılgan’ın “Fotoğraflarla Haydarpaşa” başlığı altında görsel olarak sunduğu Haydarpaşa Gar ve Liman Bölgesi’nin kentsel ve kültürel tarihî ile Kadıköy bölgesine etkilerini ele alan araştırması ve Doç. Dr. Mutlu Binark, İshak Kocabıyık ve Gani Çulha tarafından hazırlanan “Zaman ve Uzam İçinde Haydarpaşa Görsel ve Sözlü Tanıklık Projesi “ oldukça yoğun geçen toplantıya ayrı bir renk ve zenginlik katmakla kalmayıp kentimizin bu önemli bölgesiyle ilgili arşivlerimize değerli belgeler olarak eklenmiş oldular.
Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası İstanbul 1. Bölge temsilcisi Ayşen Dönmez’in başkanlığında gerçekleştirilen 1. oturumda Liman-İş İstanbul Şube Başkanı Muzaffer Akpınar, Birleşik Taşımacılık Çalışanları İstanbul 1 No’lu Şube Sendikası adına Tugay Kartal, “Vapurlarımızı Vermiyoruz” kampanyası adına Cemal Beşkardeş ve TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi adına Mücella Yapıcı, sırasıyla “Denizyolu Ulaşımı ve Haydarpaşa”, “Demiryolu Ulaşımı ve Haydarpaşa”, “Toplumsal Bellek ve Vapurlarımız”, “ Küreselleşme ve Haydarpaşa” başlığı altında “Haydarpaşa Projesi” ile ilgili kurum görüşlerini de aktaran sunuşlarını yaptılar.
Bu önemli toplantının hedeflediği amaca ulaşmasındaki en önemli katkı ise TMMOB Yönetim Kurulu üyesi Sabri Orcan ve Eyüp Muhcu yönetiminde gerçekleşen ve değerli bilim insanlarımızın söz konusu yağma projesini birikimleri ve bilimsel yaklaşımları altında irdeledikleri oturumlarda sağlandı.
“Kentsel Dönüşüm, Planlama ve Haydarpaşa”, “Kültürel Mirası Tanımak ve Korumak”, “Tarihi Kentsel Çevrelerde Planlama ve Haydarpaşa”, “İstanbul Ulaşım Planlaması ve Haydarpaşa”, “Haydarpaşa ve İstanbul’u Pazarlamak”, “Türkiye’nin Dış Borçları ve Büyük Projeler” ve “İnsanlığın Ortak Malvarlığına Saygı ve Kentli Olma Hakkı Açısından Haydarpaşa” başlıklı değerli sunuşları ve dayanışmamıza olan katkıları için hocalarımız Prof. Dr. Zekai Görgülü, Prof. Dr. Betül Çotuksöken, Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Güngör Evren, Mustafa Sönmez, Prof. Dr. Aslan Başer Kafaoğlu, Prof. Dr. İbrahim Kabaoğlu ve Dr. Nihan Yancı’ya “Toplum, Kent ve Çevre için Haydarpaşa Dayanışması” adına teşekkür ediyor ve Haydarpaşa ölçeğinde hayata geçen bu dayanışma örneğinin güçlenerek, son zamanlarda her türlü değeri pazara sürülen kentimizi ve ülkemizi koruma altına almasını diliyoruz.
“Küreselleşen İstanbul ve Haydarpaşa” panel-forumu gerekli teknik çalışmalar tamamlandıktan sonra yayına dönüştürülerek üyelerimizin ilgisine sunulacaktır.